آمنه کریمی

امام عصر(عج) زمانی شناخته می‏شود که معنای خلافت الهی دانسته شود، زیرا خلیفة اللّهی برجسته‏ترین لقب انسان کامل است. قبلاً گذشت که اگر کسی از جایگاه خویش غائب شود، آن که در پشت سر او به جایش بنشیند و کار او را انجام دهد خلیفه اوست؛ امّا موجودی که هرگز و از هیچ کجا پنهان نیست و همه جا حضور دارد، چنین موجودی یا اساساً خلیفه ندارد یا خلیفه او مظهر تام اوست که همه جا به اذن وی حضور و ظهور دارد. یادکرد ذات اقدس الهی از انسان کامل به «خلیفه» روشن می‏سازد که انسان کامل جایگاه والایی دارد که می‏تواند مظهر تمام اسمای حسنای الهی باشد و آنچه برای ذات اقدسش به شکل ازلی ثابت است، برای خلیفه او به گونه ظهور و آیت ثابت می‏گردد.
انسان کامل که کون جامع و جامع حضرات خمس و مظهر ﴿هُوَ الاوَّلُ والاءخِرُ والظّهِرُ والباطِن﴾[۳۵] و ﴿وهُوَ مَعَکُم اَینَ ما کُنتُم﴾[۳۶] است، شایستگی دارد که خلیفه خدا باشد و حقیقت چنین موجودی را جز آفریدگار او و سایر انسان‏های کامل نمی‏شناسند. مقام شامخ انسان کامل، همان خلافت خداست که همه جا و در همه شئون به عنوان آیت کبرای خدا ظهور و حضور دارد و در همه مراحل از لطف وفیض خاص خدا برخوردار است. چنین موجودی گاه پیامبر است و گاه امام.
خلافت الهی، لباسی فاخر است که تنها زیبنده اندام ملکوتی انسان کامل است؛ حتی فرشتگان مقرب از آن بی‏بهره‏اند، چرا که فرشتگان بر اساس ﴿وما مِنّا اِلاّلَهُ مَقام مَعلوم﴾[۳۷] ظرفیت خلافت خدایی را ندارند که ﴿بِکُلِّ شی‏ءٍ مُحیطا﴾[۳۸] و ﴿عَلی کُلِّ شی‏ءٍ شَهیدا﴾[۳۹] است و تنها این انسان کامل است که در همه جا مظهر خداست.
ذات اقدس الهی برای نمایاندن چنین مقام والایی به دیگران، درود و سلام خویش را به عبارت‏های گوناگون متوجه تمامی شئون انسان کامل می‏کند: ﴿سَلم عَلی نوحٍ فِی العلَمین﴾[۴۰] و گاهی این سلام جهانی را تفصیل می‏دهد، چنان‏که درباره یحیی و عیسی(علیهماالسلام) با تفاوت اندک می‏فرماید: ﴿والسَّلمُ عَلَی یَومَ وُلِدتُ ویَومَ اَموتُ ویَومَ اُبعَثُ حَیّا﴾[۴۱].
چنین موجودی در عوالم طبیعت، مثال و عقل و به سخن دیگر در دنیا، برزخ، قیامت، و گذشته، حال و آینده از سلام و تسلیم حق بهره‏مند است و گاهی همین شکل از درود و تحیت ویژه انبیا(علیهم‌السلام) در ادعیه و زیارات به پیشگاه ذوات مبارک معصومان(علیهم‌السلام) عرضه داشته می‏شود، چنان‏که در زیارت آل‏یاسین(علیهم‌السلام) از برجسته‏ترین زیارات وجود مبارک ولی‏عصر(عج) است به حضرت امام زمان(عج) عرض می‏کنیم: السلام علیک حین تقعد! السلام علیک حین تقوم! السلام علیک حین تقرء و تبیّن! السلام علیک حین تصلّی و تقنت… السلام علیک حین تمسی و تصبح، السلام علیک فی اللیل إذا یغشی و النهار إذا تجلّی![۴۲] ؛ یعنی سلام بر تو و تمام تعلیم و تزکیه، قیام و قعود، شب و روز آوردن تو و نیز تمامی شئون تو، زیرا خلیفه خدا و شایسته سلام علی ولیّ العصر فی العالمین و سزاوار سلامی همچون سلام یحیی و عیسی هستی.
منبع : مجله الکترونیکی اسرا